🔰 #قاعده اسلوب استثناء ۱
جمله ای که « إِلّا » دارد، به دو دسته تقسیم می‌شود:
۱. جمله استثناء       ۲. جمله حصر

الف) ارکان جمله استثنا: مستثنی منه + إلّا + مستثنی

اداة استتناء: " إلّا " در جملهٔ استثنا به معنی مگر، به جز
إلّا (از اداة استتنا+ اسم) را  با أَلّا (که تشکیل شده از أن + لا + فعل مضارع) اشتباه نگیرید. 

مستثنی منه: اسمی که بر عموم دلالت می کند طوری که بتوان مستتنی را از آن جدا کرد. 
١)(مثنی، جمع، مفرد نکره) 
٢) در عبارات مثبت یکی از کلمات (( کلّ، بعض، جمیع، أحدٌ)) قبل از إلّا می‌توانند مستثنی منه باشند. 

مستثنی: اسمی که از حکم کلی جملهٔ ماقبل با إلا جدا شده است. 

                    ┄┄❅❅┄┄
🔔نکته کلیدی:
جمله مثبت باشد - ->‌ 100%  استثنا ست. 
مستتنی منه موجود باشد - - > 100% استثنا ست. 
                    ┄┄❅❅┄┄

 ﴿ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ۝إلّا الَّذینَ آمَنوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ ... ﴾  العَصر: 2و 3
بی‏‌گمان انسان در زیان است* مگر کسانی كه ايمان آورده‎اند و كارهاى نيك انجام داده‎اند...
➖ اسلوب استثنا(چون جمله قبل از إلّا متبت است)
➖مستثنی منه: الإنسان (دلالت بر عموم دارد:  هر جنس انسانی که در نظر بگیرید) 
➖إلّا : حرف استثنا
➖مستثنی: الّذینَ

- ما طالَعْتُ لَيلَةَ الِامْتِحانِ کِتاباً إلّا کِتابَ الْعَرَبيَّةِ.
شب امتحان کتابی به جز کتاب عربی مطالعه نکردم.
➖ اسلوب استثنا (چون کتاب عربی از "کتابا" جدا شده، یعنی مستثنی منه داریم) 
➖مستثنی منه: کتاباً (اسم نکره‌ای که افاده عموم می‌کند و می‌توان از آن چیزی را جدا کنیم) 
➖حرف استثنا: إلّا
➖مستثنی: کتابَ (یک اسم بعد از إلّا)

-{کُلُّ شَیءٍ هالكٌ إلّا وَجْهَــهُ}-
جز ذات او همه چیز نابود شونده است.
➖اسلوب استتنا: چون جمله قبل از إلا مثبت است. 
➖مستثنی منه: کُلُّ شَيْءٍ 
➖حرف استتنا: إلّا 
➖مستثنی: وَجْهَ (یک اسم بعد از إلّا) 

نوشته شده توسط دکتر همت دادرس در پنجشنبه ۳ مهر ۱۳۹۹ |