ترکیب اضافی:( مضاف و مضاف الیه)

كتاب علىٍّ: کتاب علی
بَابُ الْمَدْرَسَتَيْنِ: در دو مدرسه
كِتَابُ الْمُسْلِمِيْنَ: کتابِ مسلمانان

در موارد فوق اسم اول را مضاف و اسم دوم را مضاف الیه می.نامیم

مضاف متعلق به مضاف الیه است هیچگاه ترتیب مضاف + مضاف الیه تغییر نمیکند.

از نظر معنا:
مضاف و مضاف الیه هر دو اسم هستند و معنای وصفی ندارند.

♦نکات مضاف:
1️⃣«اسم» است؛ یعنی «فعل» و «حرف» نیست
2️⃣هیچگاه «ال» نمی گیرد.
3️⃣ هیچگاه تنوین نمی گیرد.
4️⃣«اسم های علم»«اسم های اشاره»، موصول» و «ضمایر»« اسمهای شرط»،« اسمهای استفهام»
«اسم الـ دار» ـ« اسم تنوین دار» هرگز نمی‌توانند «مضاف» واقع شوند ، یعنی بعدشان مضاف الیه بیاید، البته این اسمها خودشان میتوانند مضاف الیه باشند.
پس در ترکیباتی مانند
«ذلک الکتاب» ـ« انت الحاکم» ...
اسم دوم مضاف الیه نمی باشد.

5️⃣هیچگاه «ن مثنی و جمع مذکر سالم نمی گیرد. یعنی اسمهای جمع مذکر سالم و مثنی که دارای (ون، ان، ین) هستند هرگاه مضاف واقع شوند، حرف «ن» از آخر آنها حذف می شود،
مثال:
🔽مُسلِمُونَ + العالَم ← مُسلِمُو العالم
مسلمانان جهان

🔽 كِتَابَانِ + التلميذ ← كِتَابَا التلميذ
دو کتاب دانش آموز

🔽فلاّحون + القریة : فلاّحو القریةِ .

🔽والدان ِ + ک:‌ والداکَ

🔽مائتین+ کیلومتر: مائتی کیلومتر.


♦نکات مضاف اليه:
ا1️⃣مضاف الیه همواره مجرور است یعنی حرکت حرف آخر آن یکی از این موارد است
👈اگر مفرد جمع مکسر یا جمع مؤنث سالم باشد .—ٍِ
👈اگر مثنی باشد « ينِ»
👈اگر جمع مذکر سالم باشد« ینَ»

مثال:
«مَكْتَبَةُ كُتُبٍ»کتابخانه کتابها
«حَدِيقَةُ الْحَيَوَانَاتِ» باغ وحش
کتاب المعلمینَ


✅مضاف الیه میتواند «ال» «تنوین» و «ن مثنی و جمع مذکر داشته یا نداشته باشد ولی نبود اینها فقط در مضاف شرط است. یعنی مضاف هیچ گاه نمی تواند ««ال» «تنوین» و «نون مثنی و جمع مذکر» داشته باشد.

❎به عنوان یک راه تستی میتوان گفت اگر دو اسم با هر ترکیب شده بودند و اولی« ال» نداشت و دومی« ال» داشت این ترکیب اضافی خواهد بود! «اسم الاسم»

✍ تهیه و تنظیم از طرف ⤵️

✴️کانال لغة القرآن (دکتر همت دادرس)

http://t.me/d5821

نوشته شده توسط دکتر همت دادرس در جمعه ۱۷ مرداد ۱۴۰۴ |